Kwidzyńskie tradycje samorządowe sięgają średniowiecza. Już w 1287 roku istniała Rada – organ samorządu ustawodawczego i administracyjnego wybierany w Kwidzynie bezpośrednio przez ogół pełnoprawnych obywateli. Podstawowe jednak informacje o ustroju miasta pochodzą dopiero z przywileju z 1336 roku.
Ustrój i prawa miasta wzorowane były na przywileju dla Chełmna i Torunia z 1233 roku, ale miały ograniczenia, które wynikały z uzależnienia miasta w dużym stopniu od biskupa, a nie od Zakonu Krzyżackiego. Kwidzyn był bowiem miastem biskupim, a nie zakonnym.
Rada składała się z sześciu członków, przewodniczył jej burmistrz wybierany w głosowaniu bezpośrednim. Ustawy nosiły nazwę wilkierzy, poza tym Rada podejmowała decyzje dotyczące spraw bieżących. Prowadziła też tzw. księgi czynszowe, w których rejestrowano obywateli z podaniem należących do nich działek i wysokości obowiązującego podatku. Najstarsza zachowana księga miejska w Kwidzynie pochodzi z 1480 roku. Ogół pełnoprawnych obywateli miał wpływ na postanowienia rady, głównie przez wybór odpowiednich rajców i burmistrza. Pełnoprawnymi obywatelami miasta byli tylko właściciele działek miejskich. Dokumenty układów zawieranych przez miasto były formalnie wystawiane przez radę i całą gminę. Zwierzchnikiem miasta pozostawał nadal jednak biskup, który mógł wydawać tzw. zarządzenia ogólne, miasta dotyczące. Liczne wzmianki wskazują, że kompetencje rady miejskiej ograniczały się do podstawowych spraw administracyjnych.
W średniowiecznym Kwidzynie działała również ława - organ sądowy miasta. Rozpatrywała sprawy, w których oskarżonymi byli mieszczanie. Ławników wybierali sami obywatele. Na czele ławy stał przewodniczący - mistrz ławników. W zakresie prawa rzeczowego i spadkowego jak również karnego, posługiwano się prawem chełmińskim. W wypadku spraw trudnych do orzeczenia Kwidzyn mógł się odwoływać do porady prawnej miasta Chełmna, a jednocześnie do Kwidzyna mogły się odwoływać inne miasta kapituły pomezańskiej.
Data sekularyzacji Prus w 1525 roku oznaczała dla miasta i całego regionu zupełnie nowy okres dziejów. Po sekularyzacji rola Kwidzyna – siedziby kapituły biskupstwa pomezańskiego – zmalała. Wraz z przyjęciem protestantyzmu przez ówczesnego biskupa Queisa, obsadzone zostaje stanowisko starosty. Dawne posiadłości biskupa i kapituły przeszły na rzecz panującego, a miasto odtąd wykonywać miało polecenia książęcego, a nie kapitulnego urzędnika.
Ustrój i prawa miasta wzorowane były na przywileju dla Chełmna i Torunia z 1233 roku, ale miały ograniczenia, które wynikały z uzależnienia miasta w dużym stopniu od biskupa, a nie od Zakonu Krzyżackiego. Kwidzyn był bowiem miastem biskupim, a nie zakonnym.
Rada składała się z sześciu członków, przewodniczył jej burmistrz wybierany w głosowaniu bezpośrednim. Ustawy nosiły nazwę wilkierzy, poza tym Rada podejmowała decyzje dotyczące spraw bieżących. Prowadziła też tzw. księgi czynszowe, w których rejestrowano obywateli z podaniem należących do nich działek i wysokości obowiązującego podatku. Najstarsza zachowana księga miejska w Kwidzynie pochodzi z 1480 roku. Ogół pełnoprawnych obywateli miał wpływ na postanowienia rady, głównie przez wybór odpowiednich rajców i burmistrza. Pełnoprawnymi obywatelami miasta byli tylko właściciele działek miejskich. Dokumenty układów zawieranych przez miasto były formalnie wystawiane przez radę i całą gminę. Zwierzchnikiem miasta pozostawał nadal jednak biskup, który mógł wydawać tzw. zarządzenia ogólne, miasta dotyczące. Liczne wzmianki wskazują, że kompetencje rady miejskiej ograniczały się do podstawowych spraw administracyjnych.
W średniowiecznym Kwidzynie działała również ława - organ sądowy miasta. Rozpatrywała sprawy, w których oskarżonymi byli mieszczanie. Ławników wybierali sami obywatele. Na czele ławy stał przewodniczący - mistrz ławników. W zakresie prawa rzeczowego i spadkowego jak również karnego, posługiwano się prawem chełmińskim. W wypadku spraw trudnych do orzeczenia Kwidzyn mógł się odwoływać do porady prawnej miasta Chełmna, a jednocześnie do Kwidzyna mogły się odwoływać inne miasta kapituły pomezańskiej.
Data sekularyzacji Prus w 1525 roku oznaczała dla miasta i całego regionu zupełnie nowy okres dziejów. Po sekularyzacji rola Kwidzyna – siedziby kapituły biskupstwa pomezańskiego – zmalała. Wraz z przyjęciem protestantyzmu przez ówczesnego biskupa Queisa, obsadzone zostaje stanowisko starosty. Dawne posiadłości biskupa i kapituły przeszły na rzecz panującego, a miasto odtąd wykonywać miało polecenia książęcego, a nie kapitulnego urzędnika.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz