wtorek, 28 maja 2013

Regionalizm na Powiślu

    O regionalizmie zaczęto mówić dopiero u schyłku XIX wieku we Francji, raczej w kontekście prowincjonalizmu i nacjonalizmu. Dziś regionalizm akcentuje przede wszystkim odrębność kulturową. O regionalizmie w kulturze polskiej na Powiślu można raczej mówić dopiero po 1945 roku. Zarówno nasze miasto, jak i większość ziem powiatu kwidzyńskiego w swoich dziejach leżała na terenie państwa niemieckiego. Niemieckie tradycje społeczno – regionalne były w naszym regionie bogate, ale nie było ich kontynuacji po 1945 roku.
    Po burzliwych wydarzeniach końca lat czterdziestych nastąpił okres względnej stabilizacji w procesach osadniczych Kwidzyna. W dalszym ciągu trudno jednak było mówić o jakimkolwiek zacieraniu się różnic kulturowych wśród nowych mieszkańców. Mimo to, w latach pięćdziesiątych zaczęły powstawać różne organizacje, mające na celu zintegrowanie miejscowej ludności oraz gromadzenie i przekazywanie informacji historycznych. W 1951 roku powołano w Kwidzynie 6-osobowy oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Zarząd PTTK prowadził tematyczne odczyty dla mieszkańców miasta oraz wycieczki do muzeum i po okolicach miasta. Dzięki prężnej działalności tej organizacji wydany został pierwszy przewodnik „Kwidzyn i okolice”. Z czasem powstały koła PTTK przy szkołach i liczne komisje przy samym oddziale. Prezesami Zarządu Oddziału byli: Alfons Lemański (1951-53); Marian Kopanicki (1953-56), Eugeniusz Michalik (1956-65); Jerzy Rudnik (1965-68 i 1970-2000); Tadeusz Korociński (1968-70).
    W 1957 roku powstała kolejna organizacja - Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich. W założeniu TRZZ było kontynuatorem tradycji Związku Polaków w Niemczech oraz Polskiego Związku Zachodniego, działającego w latach 1945-1950. Założycielem i przewodniczącym Zarządu Powiatowego był Edward Rusiecki (1957-1970). Przy Związku działał również klub „Pomezania”, w którym odbywały się spotkania z uczonymi, dziennikarzami i działaczami polskimi z tych terenów sprzed 1939 roku, a także z osobami biorącymi udział w zasiedlaniu i zagospodarowaniu Ziem Zachodnich i Północnych. Członkowie Towarzystwa interesowali się również problematyką niemiecką, ale przede wszystkim w kręgu ich zainteresowania były zagadnienia „walk o polskość tych ziem” i martyrologia ludności polskiej. W 1970 roku TRZZ zostało rozwiązane, ale na jego miejsce powołano Towarzystwo Miłośników Ziemi Kwidzyńskiej, którego jednym z zadań była popularyzacja wiedzy o środowisku i regionie i pielęgnowanie folkloru. Przewodniczącymi byli: Brunon Klawczyński (1970-74); Roman Steinbarth (1974-76); Stanisław Dudulewicz (1976-90); Tadeusz Wiśniewski (1990-99); Henryk Michalik (1999-2004); Eugeniusz Gadka (2004-2007), a obecnie Antoni Barganowski. Z inicjatywy TMZK w 1985 roku obchodzono uroczyste obchody 750-lecia nadania Kwidzynowi praw miejskich. TMZK jest obecnie jedną z najstarszych organizacji pozarządowych, działających w naszym mieście.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz